Av. Musa Tuğa

musatuga@gmail.com

Trafikte Yaya Önceliği ve Trafik Adabı

Kıymetli okuyucularım, bu haftaki yazımda trafikte yaya önceliği ve trafik adabı konusuna kısaca değinmeye çalışacağım.

En basit tanımıyla trafik, yayaların, hayvanların ve araçların karayolu üzerindeki hal ve hareketlerine verilen isimdir. Trafik sadece yol ve taşıtlardan oluşan bir akış değil aynı zamanda bireylerin başka biçimde etkileşimde bulunma halidir. Bu haliyle trafikte herkese belli başlı görevler düşmektedir. Özelliklede insanların trafiğe çıktığı zaman çok farklı bir ruh haline büründüğü daha sabırsız olduğu ve ne yazık ki kaba bir insana dönüştüğü görülmektedir.

Sürücülerin çoğu kurallara uymadığı gibi bir kısmı ise sadece trafik kurallarına ve trafik işaretlerine odaklanmış durumdadır. Oysa trafik kuralları içerisinde trafik adabının da yer aldığını unutmamamız gerekiyor. Trafik adabı kısaca trafik akışı içinde sorumluluk duygusu taşıma, yardımlaşma bilici, tahammül etme, saygı, fedakarlık, sabır gibi değerlere sahip olabilme yetisidir.

Sürücülerin trafiğe sadece hayatta kalabilmek için çıkmadıklarının bilincinde olması gerekmektedir. Sürücüler, araç içinde ve araç dışında gerekli olan trafik kurallarına harfiyen uymalı, trafik işaretlerini kesinlikle atlamamalıdır. Bunları yerine getirirken diğer sürücü arkadaşlarının da yol hakkını ve trafik içerisindeki varlığını asla unutmamalı, en önemlisi de yayalara öncelik vermelidir.

Trafikte hoşgörü, saygı, nezaket, bilinçli olmak ve iyi iletişim kurabilmek de trafik ahlakı kuralları içerisinde yer alıyor. Yeni yönetmeliğe göre artık sürücü kurslarında trafik kuralları, motor eğitimi, ilk yardım ve diğer konular arasında trafik adabı dersleri de yer alıyor. Bu zaten çok önceden de olması gereken bir zorunluluktu. Trafikte tahammülsüzlük veya sinirlenme gibi sorunlar üzücü olaylara neden olmaktadır.

Yani kısacası sadece trafik kurallarına uymak siz iyi bir sürücü yapmaz. Özellikle toplu taşıma araçları içerisinde yaşanan saygısız tavırlar, kullanılan argo kelimeler, bu araçların trafikteki diğer sürücülere yaşattıkları sıkıntılar ne yazık ki özel araçlarda da fazlasıyla yaşanmaya başlandı. Sürücülerin hayatımızın her alanında olduğu gibi trafikte de saygının çok önemli olduğunu unutmaması gerekmektedir. Trafikte iken, özellikle şehir içi trafiğinde, trafik kuralları veya trafik işaretlerinden çok nezaket kuralları geçerlidir. Sürücülerin yaşlılara, engellilere, çocuklara, kadınlara öncelik vermesi hatta bu insanlara yardımcı olması gerekmektedir.

Şu husus da göz ardı edilmemelidir;

Trafikte en öncelik yayalarındır. Yayaların öncelik hakkına sahip olduğuna ilişkin yasal düzenlemeler de yapılmaktadır. Bu anlamada 2918 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin başlığı "Yayalara ilk geçiş hakkı verilmesi" şeklinde değiştirilmiş olup yeni hüküm şu şekilde olmuştur.

MADDE 74 - Sürücüler, görevli bir kişi veya ışıklı trafik işareti bulunmayan ancak trafik işareti veya levhalarıyla belirlenmiş kavşak giriş ve çıkışları ile yaya veya okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlamak, varsa buralardan geçen veya geçmek üzere bulunan yayalara durarak ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar. Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 488 Türk Lirası idari para cezası ile cezalandırılırlar.

Söz konusu hükümden de anlaşılacağı üzere, trafikte yaya olması gerektiği gibi öncelik hakkına sahiptir. Nitekim İçişleri Bakanlığı’nca 2019 yılı "Yaya Öncelikli Trafik Yılı" olarak ilan edilmiştir. Yayaların hakkını gasp eden sürücüler ciddi yaptırımlar ile karşı karşıya kalacaktır.

Kısaca şunu söyleyebiliriz; Sürücülerin birbirine yol vermediği, emniyet şeridine dalıp gaza yüklendiği, kazazedelere yardım etmeden yoluna devam ettiği, yol verme kavgalarıyla birbirlerini öldürdüğü, eşinin ve çocuğunun yanında insanların dövüldüğü, yoldan geçen yaşlılara anlayış gösterilmediği, ara cadde ve sokaklarda yarış yapıldığı, her fırsatta hız sınırının aşıldığı, çarpılan canlıların yolda bırakılıp kaçıldığı, büyük araçların küçük araçlara terör estirdiği, trafikte küfürlerin havada uçuştuğu, her araçta sopa taşınan bir memlekette, sürücülerin ahlakı araba kullanma becerilerinden daha önemlidir.

Yeni sürücüler için verilen trafik adabı dersinin diğer sürücülere de verilmesi adına ilgili kurumlar tarafından seminerlerin düzenlenmesi, buna toplu taşıma ve özel araç sürücülerinin davet edilmesi gerektiği düşüncesindeyim.

Yazıma "Öncelik Hayatın, Öncelik Yayanın" sloganıyla son verirken huzurlu bir hafta geçirmenizi diliyorum.