Kübra Açar

Bitlis’te Hanlar, Kervansaraylar Var!

Tarih deseniz var! İhtişam deseniz var! Hayran olunacak birçok eser ve tarih var, ama bu yazımda sadece 3 büyük tarihimize değindim.

Ecdad yadigârı tapu senetlerimiz olarak, ben buradayım diyen, Hatuniye (Hazo) Hanı; aynı adla anılan köprünün yanı başında bulunan bir handır. Abbasilerden Sultan Evhadullah Hanın kızı Hamu Hatun tarafından XI. yüzyılda yaptırıldığı söylenmektedir. Papşin (Hüsrev Paşa) Hanı; Bitlis-Tatvan karayolu üzerinde bulunmaktadır. Beylerbeyi Hüsrev Paşa tarafından XVI. yüzyılda yaptırıldığı rivayet edilmektedir. Başhan Hanı; Bitlis-Tatvan karayolu üzerindedir. XVI. yüzyılda Van Beylerbeyi Hüsrev Paşa tarafından yaptırıldığı rivayet edilmektedir. El-Aman Hanı; Anadolu'nun en büyük kervansaraylarından biri olan El Aman Hanı; dükkânları, cami ve hamamı ile bir külliye teşkil etmektedir. XVI. yüzyılda Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır.

Bitlis il sınırları içerisinde bulunan diğer han ve kervansaraylardan başlıcaları şunlardır;

Şerefiye, Arasa, Yusufiye, Duhan ve Kokoz Zal Paşa hanlarıdır. Elimizde 3 tane han, koskoca 3 tane kervansaray var! Selçukludan bugüne taşınan, iyi korunmuş ve iyi muhafaza edilmiş hanlar! Tarih olarak, turizm olarak külliyen zarar etmişiz, neden zarar etmişiz, niçin zarar etmişiz diye geriye dönüp bakmak dahi aklımıza gelmemiş! Tarih sevgisi, ecdada saygı, emanete göz kulak olmak, o emanete hak ettiği değer vermek olurda, ancak bu kadar olur! Unutmuş, unutturmuş gitmişiz koskoca Kervansarayları…

Şimdi artık, Kervansaraylarımız var… Hanlarımız var… Hancımız var… Lakin yolcumuz yok! Hanlara gelecek lazım, hanlara kalacak lazım, hanlarda soluklanacak, hanları merak edip dolaşacak lazım. Elimizde olan bu güzellikleri merak ettirecek lazım! Hanları, hamamları, mezarlıkları tanıtacak, tanıttıracak, yol gösterecek, elinden tutacak, destek olacak, destek verecek lazım! Bütün bu saydıklarımız istisnasız hepsi bizde var! El-Aman Hanı, Başhan Hanı, Papşin (Hüsrev Paşa) Hanı, Hatuniye (Hazo) Hanı yaygın adlarıyla, okul öğrencilerimiz, üniversiteli gençlerimiz tarafından gezilmeli, görülmeli, anlatılmalı…

Bitlis Festivali… Bitlis buluşmaları… Gibi hemen aklımıza geliveren adımlar atılabilir! Bitlis kervansarayı, yüzyıllarca önce kervanların gideceği yerlere ulaşmak için konaklama noktasıydı… Ecdadımız Selçuklu gidecek yerlere ulaşmak için yollar yapmış, ulaşımı kolaylaştırmak için hanlar, kervansaraylar inşa etmiş… Turizme açılan yolları daha da işler hale getirmek elimizde.. Elimizde amma, birazda bunu isteyeceğiz! El ele vereceğiz, senin işin-benim işim demeyeceğiz, gayret gösterene köstek olmayıp destek vereceğiz! Yüzyıllar önce kervanlarla sağlanan ulaşımı, günümüzde de sağlamaya imkan veren gayret ve çalışmaların içerisinde olacağız…

Turist getirme çalışmaları ile ilgili en büyük çalışmaları ve girişimleri yapan Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası’na teşekkürlerimi dile getiriyorum. Ama bunun daha ileri boyuta ulaşması için tüm sivil kurum ve kuruluşların seferber olması gerekiyor. Dernekleri de buna dahil ederek herkesin elini taşın altına koyması gerekli. Elbette lafla değil! Han ve kervansarayların bulunduğu yere oldukça yakın bir mesafeden geçen ana yoldan her Allah’ın günü tur otobüsleri geçmekte ve böyle bir yapıdan habersiz geçip gittiğini biliyor muydunuz?

Sevgili okurlar! Bitlis ve ilçelerindeki güzellikler, tarihi yerler, bölge turizmine yeni bir soluk, yeni bir heyecan, yeni bir renk, yeni bir ahenk getirebilecek bir zenginliğe sahip! Tarihe açılan, tarihe ışık tutan bu zenginliğe gelin hep birlikte sahip çıkalım! Bu tarihi atmosferde az bilinen Selçuklu tarihi için diziler, filmler neden çekilmesin? Çekilmesi neden düşünülmesin? Biraz beyin jimnastiği, biraz el ele vermek, biraz bu işe kafa yormak gerekecek! Birlik beraberlik dolu güzel günlere…